سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم

BPPV حس کوتاه مدت سرگیجه است که در هنگام بلندشدن از تخت خواب یا چرخاندن سریع سر رخ می دهد. اگرچه این مشکل اغلب بدون ضرر می باشد، ضروری است که به متخصص شنوایی مراجعه نمایید.

بیدار شدن در صبح را تصور کنید: چشمانتان را باز کرده و طبق معمول از تختخواب بلند می شوید اما احساس می کنید که اتاق به دور سرتان می چرخد. برای حرکت باید از اثاثیه یا دیوارها استفاده کنید و چند قدم بردارید. بعد از اینکه چندین دقیقه در یک حالت ایستادید، این حس از بین می رود.

این تصویر نشان می دهد که عضو تعادلی در سر قرار دارد.

این احساس علامتی است که بسیاری از افراد مبتلا به سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV) آن را تجربه می کنند. این مشکل سرگیجه وضعیتی نیز نامیده می شود و نوعی اختلال تعادل ناشی از گوش داخلی می باشد. این مشکل حس سرگیجه کوتاه مدتی است که بعد از بلند شدن از رختخواب احساس می شود. اگرچه حس ترسناکی است اما در اصل مضر نمی باشد.

دستگاه دهلیزی طبیعی

گوش داخلی عضو شنوایی (حلزون گوش) را در خود جای داده است که دستگاه دهلیزی نیز نامیده می شود. دستگاه دهلیزی از اوتریکل، ساکول و مجاری نیم دایره تشکیل شده است. ساختار متفاوت دستگاه دهلیزی مشابه می باشند. به عبارت دیگر، هر ساختار همانند گل ختمی می باشد: آنها از گیرنده های عصبی تشکیل شده اند که در ترکیبی ژلاتینی قرار گرفته اند که کریستال های کلسیم کربنات شناور می باشند.

زمانی که سر تغییر جهت می دهد، تغییر در جاذبه و سرعت منجر به حرکت کریستال ها در ژل می گردد و فشار بر گیرنده های عصبی را تغییر می دهد. هر یک از پنج ساختار سیستم دهلیزی به صورت خاصی می باشند بنابراین می توانیم جایگاه سر و حرکت در تمام جهات را تعیین کنیم. زمانی که همه اعضا به درستی فعالیت می کنند، سیستم دهلیزی به ما کمک می کند تا در حین قدم زدن، رقص یا پشتک زدن تعادل خود را حفظ کنیم.

سیستم دهلیزی با عملکرد نادرست

در برخی شرایط، کریستال های کلسیم کربنات از ترکیب ژلاتینی جدا شده و در فضای نادرستی قرار می گیرند. کریستال های نامتعادل منجر به تحریک نادرست گیرنده های عصبی می گردند. نتیجه شبیه سازی نادرست منجر به حس سرگیجه می گردد. دلیل اینکه این کریستال ها به هم می خورند در نیمی از اوقات نامشخص می باشد.

دلیل BPPV در اغلب مواقع صدمه یا میگرن می باشد. صدمه به سر می تواند منجر به تکان خوردن کریستال ها می گردد و میگرن نیز می تواند رگ ها را تحت تاثیر قرار دهد. عامل دیگر پیری می باشد زیرا این مشکل در افراد مسن بیشتر از افراد جوان تر مشاهده می شود.

ارزیابی BPPV

بیمارانی که به BPPV مبتلا هستند حرکت چشم خاصی دارند که نیستاگموس نامیده می شود و دلیل آن تحریک نادرست عصب در دستگاه دهلیزی می باشد.

برای ارزیابی سرگیجه آزمون ها و تست های متعددی وجود دارند که پزشک طبق صلاحدید از آنها استفاده می کند. با این حال، یک تست وجود دارد که برای تعیین حضور BPPV مورد استفاده قرار می گیرد. این تست مانور اپلی نام دارد که توسط دکتر جان اپلی ایجاد شده است.

مانور اپلی نیازمند بررسی چشم ها از طریق فیلم برداری می باشد که حرکت چشم ها در حین بلند شدن بیمار از تخت خواب و در حین ایجاد سرگیجه را ثبت می کند. بیمارانی که BPPV دارند حرکت چشم خاصی دارند که نیستاگموس نامیده می شود و عامل آن تحریک غیرطبیعی اعصاب در دستگاه دهلیزی می باشد. این بیماران نیز حس سرگیجه را تجربه می کنند.

بعد از چند دقیقه، حرکت چشم کاهش یافته و بیمار به حالت نشسته باز می گردد. پزشک حرکت چشم های بیمار را مورد ارزیابی قرار می دهد. در برخی شرایط نشستن بیمار نیز منجر به حالت نیستاگموس می گردد اما میزان آن در جهت مخالفی می باشد.

درمان

BPPV با حالت های بدنی متفاوتی درمان می شود.

برای بسیاری از افراد، BPPV یک تجربه ناخوشایند می باشد که به مدت چندین روز رخ داده و سپس برطرف می شود. کریستال ها از مسیر خارج شده یا بر هم زده می شوند و بعد از بازگشت آنها به حالت عادی مشکل رفع می شود.

اگر توسط متخصص گوش، حلق و بینی یا شنوایی سنج مورد ارزیابی قرار می گیرید و مانور اپلی نشانگر BPPV باشد، درمان این مشکل در مطب پزشک نیز قابل انجام می باشد. درمان BPPV شامل چندین حالت بدنی می باشد که کریستال های کلسیم کربنات را به محل اصلی خود باز می گردانند. پزشک یا متخصص شما را در مراحل درمان کمک می کند و سرگیجه را نیز تجربه خواهید کرد. شما در حالت های مختلف قرار می گیرید تا سرگیجه را تجربه نمایید. زمانی که تمام حالت های به اتمام رسید، کریستال ها از مسیر گیرنده های حسی برداشته می شوند.

از آنجایی که این شرایط با تناوب بالایی رخ می دهد، پزشک یا متخصص ممکن است از شما بخواهد تا این تمرین ها را در منزل نیز انجام دهید. از آنجایی که این مشکل دارای ماهیت فیزیکی می باشد، هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. این نوع از سرگیجه به مرور زمان بیشتر می شود و اغلب با این روش ها درمان می شود اما در صورتی که به طور مداوم ادامه داشته باشد باید از روش های جراحی برای درمان آن استفاده کرد.

چرا احساس سرگیجه دارم؟

سرگیجه نشانه شرایط متفاوتی می باشد. BPPV منجر به سرگیجه می گردد. اگر در هر شرایطی احساس سرگیجه دارید، می توانید به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا بهترین روش درمانی را برای شما تجویز نماید.