علت گرفتگی گوش و روش درمان آن چیست؟

گوش‌ها به دلایل متعددی تحت عوامل داخل و یا خارج گوش، مسدود می‌شوند. گرفتگی گوش می‌تواند شنوایی و تعادل بدن را مختل کند و همچنین باعث درد و ناراحتی شود. گرفتگی گوش در تمامی گروه‌های سنی دیده می‌شود و باید گفت که یکی از شایع‌ترین علل گرفتگی گوش، تجمع جرم گوش است. همچنین ممکن است گرفتگی گوش بر اثر کاهش یا افزایش فشار در سفرهای هوایی (کیپ شدن گوش) و یا وارد شدن جسمی خارجی به داخل اتفاق بیفتد. باید بدانید که گرفتگی گوش دلایل متعددی دارد که باید سریعاً تشخیص داده شده و درمان شوند.

در این مقاله از بلاگ رسمی وب سایت تیلا کلینیک، به بررسی دلایل و روش‌های درمان گرفتگی گوش می‌پردازیم و نکات ویژه را در این خصوص، بررسی می‌نماییم.

علت گرفتگی گوش چیست

به طور کلی، شایع‌ترین علت گرفتگی گوش را می‌توان به صورت زیر شرح داد:

1. انسداد شیپور استاش (eustachian tube)

هنگامی که شیپور استاش (شیپور کوچکی که از وسط تا پشت بینی کشیده شده است) مسدود می‌شود، گوش‌ها احساس گرفتگی می‌کنند. در بسیاری از موارد ممکن است که به آن باد گرفتگی گوش نیز بگویند.

شیپور استاش مایعات را از گوش به داخل بینی تخلیه می‌کند و فشار را در گوش میانی متعادل می‌کند. هنگامی که مایع این راه را مسدود می‌نماید، مخاط تخلیه نشده و در گوش میانی جمع می‌شود که باعث گرفتگی گوش می‌شود. این امر سبب ایجاد فشار در گوش میانی می‌شود و گرفتگی و وزوز گوش در برخی موارد می‌تواند ناشی از این علت باشد.

تشخیص گرفتگی گوش (شیپور استاش):

• درد در گوش‌ها و احساس کیپ شدن گوش
• گرفتگی و وزوز گوش
• مشکلات شنوایی
• احساس سرگیجه

علت گرفتگی گوش (گرفتگی شیپور استاش):

• رینیت آلرژیک
• سرماخوردگی
• عفونت گوش میانی
• عفونت‌های سینوسی
• فشار هوا در هواپیما

درمان انسداد شیپور استاش:

علائم اختلال عملکرد شیپور استاش معمولاً بدون درمان‌های سخت، از بین می‌رود. می‌توانید تمریناتی را برای باز کردن این مجاری انجام دهید. این تمرینات شامل بلعیدن، خمیازه کشیدن یا جویدن آدامس است. می‌توانید با نفس عمیق، فشار دادن سوراخ‌های بینی و دمیدن هوا با دهان بسته از طریق بینی، به رفع این عارضه بپردازید.

اگر فکر می‌کنید کودک شما ممکن است اختلال عملکرد شیپور استاش داشته باشد، می‌توانید به او شیر بدهید. همچنین می‌توانید به او پستانک بدهید. این اعمال، رفلکس بلع را تشویق می‌کنند.

اگر این روش‌های درمان کمکی نکردند، پزشک ممکن است گزینه‌های دیگری را پیشنهاد کند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مصرف آنتی هیستامین یا استفاده از اسپری بینی استروئیدی برای کاهش هر گونه واکنش آلرژیک
• ایجاد یک برش کوچک در پرده گوش و ساکشن مایع گوش میانی
• کاشت لوله های کوچک در پرده گوش. این کار باعث می‌شود مایع انباشته شده از گوش میانی خارج شود.
• استفاده از سیستم اتساع بالونی؛ در این روش، پزشک از یک کاتتر (لوله بلند و انعطاف‌پذیر) برای وارد کردن یک بالون کوچک از طریق بینی و به داخل شیپور استاش استفاده می‌کند. هنگامی که بادکنک باد می‌شود، مسیری برای جریان مخاط و هوا باز می‌کند.

 

2. گوش شناگر(Swimmer’s ear)

مراحل اولیه عفونت گوش خارجی، که اغلب گوش شناگر نامیده می‌شود، اغلب با خفگی شنوایی یا احساس احتقان گوش مشخص می‌شود. در برخی شرایط ممکن است ترشحاتی از گوش نیز وجود داشته باشد. همچنین این امر می‌تواند به عفونت گوش میانی قارچی تبدیل شود.

تشخیص گرفتگی گوش (گوش شناگر):

• قرمزی گوش خارجی
• خارش در گوش
• درد، اغلب هنگام لمس یا تکان دادن لاله گوش
• ترشح چرک از گوش
• غدد متورم در گردن
• مجرای گوش متورم
• خفگی شنوایی یا کم شنوایی
• احساس پری یا کیپ شدن گوش

علت گرفتگی گوش (گوش شناگر):

• قرار گرفتن در مکان‌های گرم و مرطوب
• تمیز کردن یا خاراندن مجرای گوش با استفاده از انگشتان، سواب‌های پنبه‌ای یا سایر اشیاء
• آسیب دیدگی مجرای گوش
• داشتن پوست مجرای گوش خشک
• وجود یک شی در مجرای گوش
• داشتن موم اضافی گوش

درمان گرفتگی گوش (گوش شناگر):

با درمان مناسب توسط یک متخصص گوش و حلق و بینی، عارضه گوش شناگر اغلب در 7 تا 10 روز رفع می‌شود.

درمان گرفتگی گوش (گوش شناگر) ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مصرف قطره گوش برای از بین بردن باکتری‌ها (قطره گوش آنتی بیوتیکی)
• مصرف قطره گوش برای کمک به کاهش تورم (قطره گوش کورتیکواستروئیدی)
• مصرف داروی مسکن
• خشک نگه داشتن گوش، طبق دستور متخصص گوش و حلق و بینی

 

3. نوروم آکوستیک (Acoustic neuroma)

نوروم آکوستیک یک تومور خوش‌خیم است که روی عصب جمجمه‌ای که گوش داخلی را به مغز متصل می‌کند، رشد می‌کند. این تومورها اغلب با رشد آهسته و ریز همراه هستند. با این حال، آن‌ها می‌توانند در هنگام رشد به اعصاب گوش داخلی فشار وارد کنند. این امر می‌تواند منجر به کیپ شدن گوش ، کاهش شنوایی شود و همچنین علت گرفتگی گوش و سوت کشیدن می‌باشد.

تشخیص گرفتگی گوش (نوروم آکوستیک):

• از دست دادن شنوایی، معمولاً به تدریج طی ماه‌ها تا سال‌ها کم‌تر می‌شود؛ البته در موارد نادری، ناگهانی است و فقط در یک طرف یا شدیدتر در یک طرف، رخ می‌دهد.
• گرفتگی و وزوز گوش
• از دست دادن تعادل بدن
• سرگیجه

علت گرفتگی گوش (نوروم آکوستیک):

در بیشتر موارد، گرفتگی گوش به دلیل نوروم آکوستیک، هیچ علت شناخته شده‌ای ندارد. این ژن معیوب در نوروفیبروماتوز نوع 2 نیز به ارث می‌رسد، یک اختلال نادر که معمولاً شامل رشد تومورها بر روی اعصاب شنوایی و تعادل در دو طرف سر شما می‌شود (شوانوم دهلیزی دو طرفه).

درمان:

برای درمان گرفتگی گوش نوروم آکوستیک، پزشک ممکن است یک یا چند گزینه از سه گزینه موجود را پیشنهاد دهد: نظارت، جراحی یا پرتودرمانی.

انواع مختلفی از پرتودرمانی برای درمان نوروم آکوستیک استفاده می‌شود:

• رادیوسرجری استریوتاکتیک
• رادیوتراپی استریوتاکتیک
• درمان پرتو پروتون

 

4. آسیب های صوتی (کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا)

یکی از شایع‌ترین انواع کم شنوایی حسی عصبی، کم شنوایی ناشی از نویز (NIHL: noise-induced hearing loss)  است.

مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) دریافت که بیش از 40 میلیون آمریکایی به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بیش از حد یا قرار گرفتن یک بار در معرض سر و صدای فوق‌العاده زیاد، از کاهش شنوایی در یک یا هر دو گوش رنج می‌برند. پس از قرار گرفتن در معرض انفجار، ممکن است فرد به مدت 48 ساعت دچار کم شنوایی موقت شود.

برای جلوگیری از کاهش شنوایی غیرقابل‌برگشت، بهتر است فرد در مکانی پر سر و صدا مراحل ذکر شده را دنبال کند:

• از گوش گیر یا سایر تجهیزات محافظ شنوایی استفاده کند.
• هنگام گوش دادن با هدفون، صدای تلویزیون، رادیو وسیله نقلیه یا هر وسیله الکترونیکی دیگر را کاهش دهد.
• اگر کسی نمی‌تواند گوش‌های خود را در برابر صدا محافظت کند یا صدا را کاهش دهد، باید تا حد امکان از آن دور شود.

تشخیص گرفتگی گوش (آسیب های صوتی):

• ناتوانی در شنیدن صداهای بلند مانند آواز پرندگان
• شنیدن گفتار به صورت خفه یا نامشخص
• گرفتگی و وزوز گوش
• احساس کیپ شدن گوش یا فشار در گوش

علت گرفتگی گوش (کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا):

قرار گرفتن در معرض صداهای بیش از حد بلند

درمان:

در بیشتر موارد، کم شنوایی ناشی از سر و صدا با سمعک درمان می‌شود. با این حال، اگر کم شنوایی در طول زمان بدتر شود، سمعک ممکن است به اندازه کافی درمان مناسبی نباشد و پزشک متخصص شما ممکن است گزینه‌های دیگری مانند کاشت حلزون را توصیه کند. برای آشنایی بیشتر با این مشکل به مقاله «کاهش شنوایی ناشی از نویز» رجوع کنید.

نادرترین دلایل گرفتگی گوش

5. مریضی منیر (Meniere’s disease) علت گرفتگی گوش

بیماری منیر گوش داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائمی مانند گرفتگی گوش، کاهش شنوایی، اسهال و استفراغ، سرگیجه و وزوز مداوم ایجاد می‌کند، حتی در مواردی ممکن است فرد به صورت ناگهانی به دلیل سرگیجه شدید از حال برود. علت دقیق ایجاد بیماری منیر ناشناخته است، اما به نظر می‌رسد که در بزرگسالان بین 20 تا 50 سال شایع‌تر باشد.

از آن جا که هیچ علت شناخته شده‌ای وجود ندارد، هیچ درمانی برای این بیماری نیز وجود ندارد. با این حال، با داروهای تجویز شده توسط پزشک، قابل کنترل است. این داروها به کاهش علائم روزانه، به ویژه سرگیجه و احساس مسدود شدن گوش کمک می‌کنند. در مقاله «بیماری منیر» توضیحات بیشتری درباره این بیماری داده‌ایم که می‌توانید مطالعه نمایید.

6. کلستئاتوم (Cholesteatoma)

کلستئاتوم یک بیماری نادر گوش است، اما بیماران مبتلا به عفونت‌های مکرر گوش شانس بالایی برای ابتلا به آن دارند. کلستئاتوم یک رشد غیرطبیعی پوست در داخل کانال گوش است که یک کیست تشکیل می‌دهد و از ورود صدا جلوگیری می‌کند و احساس گرفتگی گوش را ایجاد می‌کند.

پزشک ممکن است قطره گوش را برای کاهش علائم تجویز کند، اما ممکن است برای برداشتن کیست و از بین بردن علائم به یک جراحی کوچک نیاز باشد.

7. گرفتگی گوش به علت لابیرنتیت (Labyrinthitis)

اگرچه لابیرنتیت غیر معمول است، اما یک مشکل شایع گوش محسوب می‌شود که با سرگیجه حاد و گرفتگی گوش مشخص می‌شود. بیمارانی که از لابیرنتیت رنج می‌برند، صدای زنگ یا وزوز را تجربه می‌کنند، تعادل خود را از دست می‌دهند و برای مدت کوتاهی شنوایی خود را از دست می‌دهند.

هیچ درمان قطعی برای لابیرنتیت وجود ندارد زیرا در دوره‌های مختلف در طول سال به اوج خود می‌رسد. توصیه می‌شود برای تعیین منشأ لابیرنتیت و شروع داروهای مناسب برای کاهش علائم، به ویژه در زمان اوج، با پزشک مشورت کنید. این امر به بهبود کیفیت زندگی شما کمک می‌کند.

به طور خلاصه، بسیاری از افراد به طور مؤثری با استفاده از داروهای خانگی و داروهای بدون نسخه، گرفتگی گوش را درمان می‌کنند. بیماران مبتلا به گرفتگی گوش ممکن است علائم دیگری را تجربه کنند، مانند:

• درد شدید در گوش
• گرفتگی بینی
• دردی که به فک می‌رسد
• سردرد
• تب
• مشکل در بلعیدن
• کم شنوایی موقت

چه زمانی برای گرفتگی گوش باید به پزشک مراجعه کرد؟

راه‌های زیادی برای درمان گرفتگی گوش و حلق و بینی در خانه وجود دارد، اما گاهی اوقات مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند به سرعت بخشیدن به روند بهبودی یا حداقل شروع مؤثرتر آن کمک کند.

اگر پس از انجام بسیاری از درمان‌های خانگی، گوش‌ها همچنان مسدود هستند، به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر از کم شنوایی رنج می‌برید یا دچار گرفتگی و وزوز گوش هستید.

به عنوان مثال، هم عفونت سینوسی و هم عفونت گوش میانی را می‌توان با یک نسخه درمان کرد.

کلام آخر

همان طور که در این مقاله خواندید، گرفتگی گوش می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. در این زمینه بهتر است آگاهی لازم را داشته باشید تا در صورت بروز هر یک از نشانه های گرفتگی گوش، برای درمان آن اقدام کنید.

به طور کلی، اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، با ما تماس بگیرید:

• از دست دادن شنوایی
• سرگیجه
• گوش درد
• صدای زنگ
• ترشحات گوش